زیانکاری کافران (قرآن)از مصادیق خاسران که در آیات قرآن به آنها اشاره شده، کافران هستند. فهرست مندرجات۲ - خسران کافران به اسلام ۳ - خسران کافران به پیامبراسلام ۴ - خسران کافران به خدا ۵ - خسران کافران به کتب آسمانی ۶ - خسران کافران به قرآن ۷ - خسران کافران به آخرت ۷.۱ - خسران در آخرت ۷.۲ - تباهی عمر ۸ - خسران کافران به آیات الهی ۹ - خسران کافران به انبیاء ۱۰ - پانویس ۱۱ - منبع ۱ - در خسران بودن کافرانكافران، مردمى گرفتار زيان و خسران: «وَعَدَ اللَّهُ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْكُفَّارَ نارَ جَهَنَّمَ خالِدِينَ فِيها هِيَ حَسْبُهُمْ وَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ لَهُمْ عَذابٌ مُقِيمٌ • كَالَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ كانُوا أَشَدَّ مِنْكُمْ قُوَّةً وَ أَكْثَرَ أَمْوالًا وَ أَوْلاداً فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ بِخَلاقِهِمْ وَ خُضْتُمْ كَالَّذِي خاضُوا أُولئِكَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛خداوند به مردان و زنان منافق و كفّار، وعده آتش دوزخ داده؛ جاودانه در آن خواهند ماند- همان براى آنها كافى است.- و خدا آنها را از رحمت خود دور ساخته؛ و عذابى پايدار براى آنهاست. (شما منافقان،) همانند كسانى هستيد كه قبل از شما بودند و راه نفاق پيمودند؛ بلكه آنها از شما نيرومندتر، و اموال و فرزندانشان بيشتر بود. آنها از بهره خود از مواهب الهى در راه گناه و هوس استفاده كردند؛ شما نيز از بهره خود، در اين راه استفاده كرديد، همان‌گونه كه آنها استفاده كردند؛ شما در كفر و نفاق و استهزای مؤمنان فرو رفتيد، همان‌گونه كه آنها فرورفتند؛ و سرانجام اعمالشان در دنيا وآخرت نابود شد؛ و آنها همان زيانكارانند.» ۲ - خسران كافران به اسلامكافران به اسلام، گرفتار خسران در آخرت: «... وَ مَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِينَ؛... و كسى كه آنچه را بايد به آن ایمان بياورد، انكار كند اعمال او تباه مى‌گردد؛ و در سراى ديگر، از زيانكاران خواهد بود.» مقصوداز «ايمان» در آيه، شرايع اسلام است. ۳ - خسران کافران به پیامبراسلامكافران به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، در زمره خاسران: ۱. «الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده‌ايم (یهود و نصاری) و آن را چنان كه شايسته آن است مى‌خوانند (و عمل مى‌كنند)؛ آنها به پيامبر اسلام ايمان مى‌آورند؛ و كسانى كه به او كافر شوند، زيانكارند.» بنا بر قولى، ضمير «به» به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله برمى‌گردد. ۲. «الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمُ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ؛كسانى كه كتاب آسمانى به ايشان داده‌ايم، بخوبى او (پيامبر) را مى‌شناسند، همان گونه كه فرزندان خود را مى‌شناسند؛ فقط كسانى كه سرمايه وجود خود را از دست داده‌اند، ايمان نمى‌آورند.» «لايؤمنون» يعنى قرآن و معجزات را تکذیب كرده، به آن و به پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله ايمان نياوردند. ۴ - خسران کافران به خداگرفتار شدن كافران به خدا به خسران، در آخرت: ۱. «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرِينَ • الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛پس اگر چنين نكنيد- كه هرگز نخواهيد كرد- از آتشى بترسيد كه مردمِ گنهكار و سنگها (بتها) هیزم آن هستند؛ و براى كافران، آماده شده است! همان كسانى كه پيمان خدا را، پس از محكم ساختن آن، مى‌شكنند؛ و پيوندهايى را كه خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمين فساد مى‌كنند؛ آنها زيانكاران واقعى هستند.» ۲. «قُلْ لِمَنْ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ قُلْ لِلَّهِ كَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ لا رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لا يُؤْمِنُونَ؛بگو: آنچه در آسمانها و زمین است، از آن كيست؟ بگو: از آن خداست. رحمت و بخشش را بر خود، لازم دانسته؛ و به همين دليل، بطور قطع همه شما را در روز قیامت، كه در آن شک و ترديدى نيست، گرد خواهد آورد. (آرى،) فقط كسانى كه سرمايه‌هاى وجود خويش را از دست داده‌اند، ايمان نمى‌آورند.» ۳. «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَسَيُنْفِقُونَها ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَ وَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَ • لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ يَجْعَلَ الْخَبِيثَ بَعْضَهُ عَلى بَعْضٍ فَيَرْكُمَهُ جَمِيعاً فَيَجْعَلَهُ فِي جَهَنَّمَ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛كسانى كه كافر شدند، اموالشان را براى بازداشتن مردم از راه خدا خرج مى‌كنند؛ آنان اين اموال را در اين راه صرف مى‌كنند، امّا مايه حسرت و اندوهشان خواهد شد؛ سپس شكست خواهند خورد؛ و در جهان ديگر كافران به سوی دوزخ گردآورى خواهند شد. اينها همه بخاطر آن است كه خداوند مى‌خواهد ناپاك را از پاك جدا سازد، و ناپاكها را روى يكديگر بگذارد، و همه را متراكم سازد، و يكجا در دوزخ قرار دهد؛ و اينها همان زيانكارانند.» ۴. «الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ يَبْغُونَها عِوَجاً ... • لا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ؛ همانها كه مردم را از راه خدا باز مى‌دارند؛ و با القاى شبهات آن را كج و معوج نشان مى‌دهند ... و به سراى آخرت كافرند. بى ترديد آنها در آخرت، از همه زيانكارترند!» ۵. «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا • ذلِكَ جَزاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِما كَفَرُوا وَ اتَّخَذُوا آياتِي وَ رُسُلِي هُزُواً؛بگو: آيا به شما خبر دهيم كه زيانكارترين مردم در كارها، چه كسانى هستند؟ آرى، اين گونه است! كيفرشان دوزخ است، بخاطر آن‌كه كافر شدند، و آيات من و پيامبرانم را به استهزا گرفتند.» ۵ - خسران کافران به کتب آسمانیكافران به كتابهاى آسمانى، در زمره خاسران: «الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛همان كسانى كه پيمان خدا را، پس از محكم ساختن آن، مى‌شكنند؛ و پيوندهايى را كه خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمين فساد مى‌كنند؛ آنها زيانكاران واقعى هستند.» بنا بر قولى، مقصود از «ما أمر اللّه»، ايمان به كتابهاى آسمانى است. ۶ - خسران کافران به قرآنكافران به قرآن، مردمى گرفتار خسران و زيان: «الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ أُولئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛كسانى كه كتاب آسمانى به آنها داده‌ايم (يهود و نصارى) و آن را چنان كه شايسته آن است مى‌خوانند (و عمل مى‌كنند)؛ آنها به پيامبر اسلام ايمان مى‌آورند؛ و كسانى كه به او كافر شوند، زيانكارند.» بنا بر يك احتمال، مرجع ضمير در «به» قرآن است. ۷ - خسران کافران به آخرتکافران به آخرت از زیان‌کاران هستند. ۷.۱ - خسران در آخرتگرفتار شدن كافرانِ به آخرت، به خسران آخرتى: ۱. «الَّذِينَ ... هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ • لا جَرَمَ أَنَّهُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ؛ همانها كه ... و به سراى آخرت كافرند. بى ترديد آنها در آخرت، از همه زيانكارترند!» ۲. «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا • الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً • أُولئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَزْناً؛بگو: آيا به شما خبر دهيم كه زيانكارترين مردم در كارها، چه كسانى هستند؟ همان كسانى كه سعى و تلاششان در زندگى دنيا گم و نابود شده؛ در حالى كه، مى‌پندارند كار نيك انجام مى‌دهند. آنها كسانى هستند كه به آيات پروردگارشان و لقاى او كافر شدند؛ به همين جهت، اعمالشان حبط و نابود شد؛ از اين رو روز قيامت، ميزانى براى سنجش اعمال آنها برپا نخواهيم كرد.» ۳. «إِنَّ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ ... • ... وَ هُمْ فِي الْآخِرَةِ هُمُ الْأَخْسَرُونَ؛كسانى كه به آخرت ايمان ندارند، ... و آنها در آخرت، زيانكارترين مردمند!» ۷.۲ - تباهی عمرگرفتار شدن كافرانِ به آخرت، به خسران و تباهى عمر: «الَّذِينَ ... وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ كافِرُونَ • أُولئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ ...؛ همانها كه ... و به سراى آخرت كافرند. آنان كسانى هستند كه سرمايه وجود خود را از دست داده‌اند....» ۸ - خسران کافران به آیات الهیكافرانِ به آیات الهی، در زمره خاسران: ۱. «وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُ ... • وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِينُهُ فَأُولئِكَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ بِما كانُوا بِآياتِنا يَظْلِمُونَ؛وزن كردن اعمال، و سنجش ارزش آنها در آن روز، حق است. ... و كسانى كه كفّه‌هاى عملِ آنها سبك است، افرادى هستند كه سرمايه وجود خود را، به سبب ظلم و ستمى كه نسبت به آيات ما روا مى‌داشتند، از دست داده‌اند.» ۲. «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا • أُولئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَزْناً؛بگو: آيا به شما خبر دهيم كه زيانكارترين مردم در كارها، چه كسانى هستند؟ آنها كسانى هستند كه به آيات پروردگارشان و لقاى او كافر شدند؛ به همين جهت، اعمالشان حبط و نابود شد؛ از اين رو روز قيامت، ميزانى براى سنجش اعمال آنها برپا نخواهيم كرد.» ۹ - خسران کافران به انبیاءكافرانِ به انبیا، در زمره خاسران: «الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثاقِهِ وَ يَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَ يُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولئِكَ هُمُ الْخاسِرُونَ؛همان كسانى كه پيمان خدا را، پس از محكم ساختن آن، مى‌شكنند؛ و پيوندهايى را كه خدا دستور داده برقرار سازند، قطع نموده، و در روى زمين فساد مى‌كنند؛ آنها زيانكاران واقعى هستند.» بنا بر قولى، مقصود از «ما أمر اللّه» ايمان به انبيا است. ۱۰ - پانویس۱۱ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۲، ص۵۲۳، برگرفته از مقاله «مصادیق خاسران (کافران)». |